УСУЛУЛ ФИҚҲ ФАНИ ВА УНИНГ ШАКЛЛАНИШ БОСҚИЧЛАРИ
Keywords:
усулул фиқҳ, ижтиҳод, ал-Бурҳон, ал-Мустасфа, ал-Муътамид, мутакаллимлар йўналиши, ҳанафийлар йўналиши, муътазила.Abstract
Ушбу мақолада усулул фиқҳ илми, унинг таърифи ҳамда бу фанни вужудга келиш ва шаклланиш тарихи ҳамда босқичлари ҳақида сўз боради. Шунингдек, мақола ислом шариъатида мавжуд бўлган тўрт мазҳаб яъни, Ҳанафий, Шофеъий, Моликий ва Ҳанбалийларнинг усулул фиқҳ фанини ўрганишда қандай йўл тутгани, уларнинг ўзаро фарқли жиҳатлари ва ҳар бир мазҳабнинг машҳур асарларни ҳам баён қилади. Аҳамиятлиси, бу фанга оид асарлар, уларни ёзилишидаги тарихий тадрижлар, ёндошувлар ва уларнинг ўзига ҳос ҳамда фарқли жиҳатларини очиб беришга ҳам катта эътибор қаратилган. Маълумотлар барча йўналишларга оид китоблар номи, уларнинг муаллифлари яшаган даврларни қайд қилиш билан бойитилган. Қўшимча қилиш мумкинки, ушбу илмий ишда, фиқҳ фанига ёндош бўлган усулул фиқҳ фанини ўрганишда эътибор қаратиш керак бўлган жиҳатлар, асосий қўлланма ва манбалар ҳам зикр қилинган.
References
“Кашфул асрор”. Абул Баракот Насафий. Байрут. Дарул кутуб илмия, 2015 й.
“Ат-таҳрийр фий усулул фиқҳ”.Камолиддин Ибн Ҳумом. Байрут. Дарул кутуб илмия, 2015 й.
“Тарийху усулул фиқҳ”. Алий Жумъа. Қоҳира. Дарул миқтом, 2015 й.
“Ал-важийз фий усулил фиқҳ”. Абудлкарим Зайдон. Байрут. Муассатур рисола, 2006 й. 1ж.
Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф. Усулул фиқҳ. Тошкент. Шарқ. 2011.
“Тарийху усулул фиқҳ”. Алий Жумъа. Қоҳира. Дарул миқтом, 2015 й. – Б. 32
“Муқаддимату ибн Холдун”. Абдурраҳмон ибн Муҳаммад ибн Холдун. Байрут. Сааҳату Риёзус Сулҳ, 2017й.
Таърифот.Саййид Шариф Журжоний. – Байрут: Дор ал-кутуб ал-илмия, 1983.
“Усулул Паздавий”. Фахру-л-ислом Али ибн Муҳаммад Паздавий. Карачи: Мир Муҳаммад кутубхонаси, 1909.
“ал-Фусул фи илмил усул”. Абу Бакр Жассос. Баҳрут: Дорул кутуб ал-илмия, 1996. – Ж I.
Абу Зайд ад-Дабусий илмий меросининг Мовароуннаҳр фиқҳ илми ривожидаги ўрни З. Нажмиддинов – Т.: ЎзХИА нашриёт-матбаа бирлашмаси, 2019.
Усулул Паздавий асосида ёзилган асарлар. С.Ғайбуллаев. – Самарқанд: “Имом Бухорий сабоқлари” журнали. 2021 (махсус сон).
