CHIZMA GEOMETRIYASI. MARKAZIY VA PARALLEL PROYEKSIYALAR VA ULARNING XOSSALARI

Zaxiriddinova Shaxlo Zahiriddin qizi; Norova Dilobar Baxromovna

CHIZMA GEOMETRIYASI. MARKAZIY VA PARALLEL PROYEKSIYALAR VA ULARNING XOSSALARI

Authors

Zaxiriddinova Shaxlo Zahiriddin qizi Shahrisabz davlat pedagogika institute “Matematika va ta’limda axborot texnologiyalari” kafedrasi oʻqituvchisi
Norova Dilobar Baxromovna Shahrisabz davlat pedagogika institute “Matematika va informatika”yoʻnalishi 2-bosqich talabasi

Keywords:

Chizma, geometriya, obyektlar, proyeksiya, parallel proyeksiyalar, kesma, toʻgʻri chiziq.

Abstract

Ushbu maqolada "Chizma geometriyasi" mavzusi doirasida markaziy va parallel proeksiyalar tahlil qilinadi. Markaziy proeksiyalar obyektlarning uch oʻlchovli koʻrinishini ikki oʻlchovli tashqi koʻrinishga oʻtkazish jarayonini nazarda tutadi. Bu turdagi proeksiyada obyektdan koʻz nuqtasiga qarab chizilgan chiziqlar yordamida tasvir yaratiladi. Parallel proeksiyalar esa obyektlarning oʻlchovlari va nisbatlarini saqlagan holda, ularni toʻgʻridan-toʻgʻri koʻrinishda chizish imkonini beradi.

Maqolada har bir proeksiyaning xossalari, qoʻllanilish sohalari va amaliyotda qanday ishlatilishi haqida batafsil maʻlumot beriladi. Shuningdek, proeksiyalarni tushunish va ulardan samarali foydalanish uchun zarur boʻlgan matematik asoslar ham koʻrib chiqiladi. Markaziy va parallel proeksiyalarning farqlari va ularning chizma geometriyasidagi oʻrni, shuningdek, bu metodlar yordamida yaratilgan chizmalar misollari keltiriladi.

Umumiy qilib aytganda, ushbu maqola chizma geometriyasi faniga qiziqadigan talabalar va mutaxassislar uchun muhim manba boʻlib, proeksiyalarni chuqur tushunishga yordam beradi.

References

N. Dadajonov, P. Yunusmetov, T. Abdullaev “Geometriya”, Oʻqituvchi nashriyoti, 1988.

D. Xoshimova, D. Norova “Trigonometriyani vujudg kelishi, rivojlanishi va trigonometrik ifodalarni hisoblash” “XALQ TA’LIMI” ilmiy – metodik jurnali. 2024.

Zaxriddinova Sh. Norova D. “Yevklidning Negizlar asari. Noevklidiy geometriyaning vujudga kelishi. N.I. Lobachevskiy va Lobachevskiy aksiomasidan kelib chiqadigan hulosa” American journal of applied medical science 2025.

Turayev Z. Norova D. “Ochiq darsni oʻtkazish tafsilotlari va matematika fanida ochiq dars oʻtish metodlari” International Journal of Education, Social Science & Humanities. Finland Academic Research Science Publishers 2025.

Z. Tuychiyev, Sh. Zaxiriddinov, “Differensal tenglamani analitik va umumiy yechimi”, “Tabiiy fanlarni fundamental va amaliy muammolari"

CHIZMA GEOMETRIYASI. MARKAZIY VA PARALLEL PROYEKSIYALAR VA ULARNING XOSSALARI